Một kẻ từ tâm - Trà Đóa

Mỗi buổi sáng thức dậy, anh đều cảm thấy mình chỉ là một kẻ bình thường. Và càng ngày anh càng cho mình quá bình thường. Cho đến một buổi sáng nọ, tự dưng anh lại nghĩ mình chỉ là một tên tầm thường chẳng hơn gì cây cỏ. Anh nhớ lại sự sợ hãi mỗi khi đối diện đám đông, hay sự rụt rè khi phải đưa ý kiến ra trước người khác. Trong những buổi họp, thường anh phải chờ cho ai đó lên tiếng trước rồi mới dám hùa theo. Ban đầu anh chỉ thấy thua thiệt vì cái không được thông minh lanh trí của mình, lâu dần anh lại cảm giác về cái nhục hiện hữu trong lòng. Nỗi nhục đó vô hình hài nhưng càng ngày càng nặng. Nó đè nén anh đến khốn khổ...

Một ngày kia, anh đến gặp vị sư thầy để than thở về những đau khổ thầm kín này. Và vị sư thầy đã an ủi anh bằng những lời tốt đẹp như sau:

“Chẳng có gì phải xấu hổ con ạ, trí tuệ của mỗi người là do trời cho, chẳng ai muốn mà có được. Con là người tốt, và con phải tin vào điều đó. Nếu không làm được gì thì hãy làm một người từ tâm.”

Từ đó anh ra sức làm một kẻ từ tâm. Nhưng thực sự thì anh vẫn chưa hiểu phải làm như thế nào.

Anh lại đến gặp vị sư thầy để nhờ chỉ giáo. Vị sư thầy chỉ nói ngắn gọn:

“Bố thí.”

Anh hiểu lơ mơ bố thí có nghĩa là cho đi, cho cái mình có.

“Điều này quá dễ dàng.” Anh thốt lên.

Nhưng để chắc ăn, anh bàn với vợ ý nguyện này. Và vợ anh đã sửng cồ lên ngay:

“Nếu cho hết thì cả nhà chết đói à?”

Anh hốt hoảng phân trần:

“Không, ai lại cho hết...”

Vợ anh suy nghĩ một hồi rồi nói tiếp:

“Chỉ cho những người đúng là nghèo khổ mà thôi, và mỗi tuần không được vượt quá mười ngàn.”

Anh mỉm cười mãn nguyện chấp nhận...

Một buổi sáng chủ nhật, có hai vị đầu trọc, mặc áo cà sa đến gõ cửa nhà anh và huyên thuyên lằng nhằng gì đó mà anh không tài nào nhớ nổi. Nhưng anh chẳng bận tâm mà lấy tiền trao ngay.

Buổi tối, anh hí hửng kể cho vợ nghe về hành động của mình. Nhưng thay vì khen, vợ anh đã hét lên:

“Trời, là bọn giả đó, chiều ra quán nhậu sẽ gặp bọn họ ngồi nhậu ngay”.

Anh ngớ người ra và hỏi lại:

“Giả sao họ lại cạo trọc đầu?”

“Cạo trọc thì có khó gì, mà phải cạo trọc thì mới giả được chớ.” Vợ anh gần như gầm lên.

Thế đấy, bài thực hành đầu tiên về bố thí của anh lại trắc trở như vậy. Nhưng nhờ đó anh rút ra được một bài học là bố thí chẳng dễ dàng gì...

Nhưng trong người anh vẫn có cái gì đó thôi thúc không yên và càng ngày càng mãnh liệt hơn. Mỗi lần nhìn thấy một người ăn xin đi ngang qua mà phải giả bộ làm ngơ, tự nhiên anh lại cảm thấy bức rức trong người. Cái cảm giác khó chịu đó cứ đeo đẳng anh mãi suốt ngày, rồi theo vào giấc ngủ. Nhưng sự thực là nó khiến anh khó ngủ hơn. Hằng đêm, nằm bên vợ, anh cứ trằn trọc mãi không thôi. Vợ anh lấy làm khó chịu vì điều này và ra sức cật vấn. Cuối cùng, anh phải thú thực cho vợ biết. A, mà vợ anh cũng là người biết điều. Không chỉ biết điều, cô ấy chắc chắn còn là một kẻ từ tâm, chỉ có điều, cơm áo gạo tiền đã làm cho cô ấy càng ngày càng dễ cáu kỉnh mà thôi. Vì lời nói của anh nhỏ nhẹ, tự đáy lòng, nên vợ anh, trái với thường lệ, tỏ ra thông cảm ngay. Cô ấy quàng tay ôm ngang lưng anh và an ủi nhẹ nhàng. Cuối cùng cô ấy nghĩ ra một cách:

“Hay cứ vào sáng chủ nhật, anh vào công viên tập thể dục rồi... bố thí luôn. Ở đó có nhiều người ăn xin lắm.”

Anh chẳng cần phải suy nghĩ lâu mà đồng ý ngay.

Cuối tuần, anh vận một cái quần ngắn cùng đôi giày vải rồi đi vào công viên. Dĩ nhiên là anh không quên nhét túi mười ngàn trước khi ra cửa.

Anh chạy một vòng chậm rãi quanh bãi cỏ, sau đó ngồi nghỉ trên một cái ghế đá. Không khí im ắng xung quanh làm anh dễ chịu. Và đúng như vợ anh nói, những kẻ ăn xin luôn chực chờ sẵn ở đây. Một gã đen đúa, vai mang một cái bao lượm ve chai xuất hiện ngay lập tức. Gã hỏi xin anh điếu thuốc, nhưng anh nói mình không hút thuốc. Gã toan bỏ đi, nhưng anh nhột lòng bèn hỏi:

“Anh có muốn lấy tiền không?”

Gã hơi sững người vì bất ngờ nhưng nhanh chóng gật đầu lia lịa. Anh rút trong túi ra tờ mười ngàn và đưa cho anh ta. Gã nhận tiền và phóng đi nhanh chóng...

Chủ nhật đến anh lại vào công viên. Anh chạy lấy lệ vài vòng rồi ngồi nghỉ trên ghế đá. Và gã ve chai đen đúa, như từ dưới đất chui lên, đứng trước mặt anh tự bao giờ. Nhưng hôm nay phía sau gã lại xuất hiện thêm một gã da trắng bạc nhạc và cao lêu nghêu như cây sậy. Cả hai cùng nhe răng cười nhăn nhó chờ đợi.

Anh rút ra tờ mười ngàn đưa cho gã đen và nói:

“Hãy chia cho anh kia năm ngàn”.

Và hai gã biến đi ngay tức khắc.

Rồi chủ nhật lại đến...

Những ngày chủ nhật luôn đến đều đặn, nhưng tự dưng anh cảm thấy nó rất lâu. Chưa bao giờ anh lại mong đợi ngày chủ nhật đến thế. Mỗi lần rút ra tờ mười ngàn để cho, anh có cảm giác như vừa giải thoát một điều ẩn ức nào đó trong lòng, và nó làm anh vô cùng sảng khoái. Có lẽ, anh đã nghiện cái cảm giác đó mất rồi. Suốt tuần anh chỉ mong đến sáng chủ nhật để được bước vào công viên, ngồi trên ghế đá, rút tiền trao tay và nhìn thấy ánh mắt sáng rực niềm vui trên gương mặt đen bẩn...

Bây giờ anh đã ngồi trên ghế đá. Xung quanh vẫn im ắng như thường lệ, nhưng hai gã ăn xin vẫn chưa thấy xuất hiện. Nhưng rồi gã đen cũng tới. Gã đi thong thả về phía anh rồi đến đứng trước mặt. Anh hỏi gã da trắng đâu. Gã đen cười nói là hôm nay gã da trắng sẽ không đến. Anh lưỡng lự một lúc rồi rút tờ mười ngàn đưa cho gã. Gã ve chai cười mãn nguyện và huýt gió bỏ đi.

Anh bước ra về mà lòng vẫn còn chút áy náy. Anh thấy gã trắng vẫn đáng thương hơn gã đen, vì hắn ta trông có vẻ đau khổ và thực thà hơn.

Khi anh bước ra cổng công viên, bỗng gã trắng xuất hiện với gương mặt sưng húp bầm tím. Trông gã thật thảm thương. Gã nói là do tên đen đánh và hắn còn cấm gã không được bén mảng đến công viên vào ngày chủ nhật.

Anh nhìn gã ái ngại, tự đáy lòng anh cảm thấy xót thương cho gã vô cùng.

“Nhưng... hôm nay đã đủ chỉ tiêu rồi, vả lại mình chẳng còn tiền.” Anh tự nhủ. Cuối cùng anh cũng nghĩ ra được một cách:

“Tuần sau tôi sẽ đến vào ngày thứ bảy, anh đến ghế đá đợi tôi!”

Gã trắng vâng dạ rối rít.

Tuần sau, vào buổi sáng thứ bảy, anh mang giày, mặc quần ngắn và vào công viên. Lần này, anh chẳng tập tành gì, mà đến thẳng chỗ ghế đá. Gã trắng đã đứng ở đó tự khi nào. Hôm nay trông gã tươi tỉnh hơn mọi khi. Anh hỏi có còn bị gã đen đánh không. Gã nói không. Khi anh chuẩn bị rút tiền ra thì gã đen xuất hiện. Trông gã hớt hơ hớt hải và thở gấp, anh đoán gã đã chạy rất nhanh đến đây. Anh đưa ánh mắt bực tức nhìn gã rồi quay ngoắt đi chẳng thèm để ý nữa. Anh rút tờ mười ngàn ấn vào tay gã trắng và cố ý nói lớn:

“Cho anh hết đó.”

Gã trắng nhận tiền rồi lấm la lấm lét chạy đi. Anh cũng đứng dậy ra về mặc cho gã đen đứng chưng hửng phía sau...

Anh nghĩ, chỉ hôm nay anh mới làm được việc từ tâm đích thực. Anh mường tượng ra niềm hạnh phúc mà gã trắng có được từ đồng bạc anh đã cho. Có lẽ gã sẽ nhớ anh mãi, nhớ cái đặc ân mà anh đã dành cho gã khi tước đi cái quyền được nhận của gã đen. Còn gã đen đáng ghét ấy, nghèo hèn là phải, bởi cái tâm địa đen tối của mình...

Thứ bảy lại đến, anh háo hức bước vào công viên. Hôm nay anh cũng đã quyết định dành hết tiền cho gã trắng đáng thương đó. Lòng anh rộn niềm vui khi nghĩ mình đã tìm ra đúng nơi để gởi gắm những đồng tiền từ thiện.

Khi anh đến cổng công viên, bỗng nhiên gã trắng xuất hiện. Lần này trông gã tiều tụy và thảm hại kinh khủng. Gương mặt gã sưng vù với nhiều vết rạch ngang dọc. Gã lết từng bước chậm chạp và đau đớn đến gần anh. Anh nhìn gã mà chẳng thể nói được lời nào. Anh đã loáng thoáng đoán ra sự việc. Anh hỏi gã:

“Gã đen lại đánh anh?”

Gã trắng đau khổ gật đầu và nói:

“Hắn còn cấm tôi không được vào công viên vào ngày thứ bảy nữa!”

Lòng anh trào lên một sự tức giận ghê gớm. Anh ước nếu gã đen có ở đây, anh sẽ đập cho gã một trận tơi bời.

Anh rút tờ mười ngàn và chìa ra trước mặt gã. Nhưng gã chẳng buồn đưa tay ra nhận. Một hồi, gã cất tiếng mệt mỏi nói:

“Anh cất tiền đi, tôi không dám lấy đâu. Chỉ cầu xin anh một việc.”

Anh hỏi việc gì. Gã nói:

“Xin anh đừng đến đây nữa. Nếu không, hắn sẽ cấm tôi không bao giờ được vào công viên này nữa.”

Ôi, cái quái gì thế này. Anh không thể tưởng tượng ra cái tình thế mà mình đang dính vào. Nhưng nhìn ánh mắt cầu xin của gã, anh biết gã đang nói thật lòng. Nhưng dù sao, đối với anh, đây cũng là việc kỳ quặc nhất mà anh phải trải qua. Đầu óc anh đang suy nghĩ lung tung, thì gã đã lên tiếng tiếp. Lần này gã quỳ xuống, chắp hai tay trước ngực như vái thành hoàng:

“Trăm lạy anh, làm ơn làm phước...”

Nói đến đó mắt gã trào lệ như mưa. Gã khóc sụt sùi và nấc lên từng cơn thảm khốc.

Anh đợi cho gã bớt xúc động rồi kéo gã đứng lên. Cuối cùng, sau một hồi đắn đo, anh nói:

“Được, tôi sẽ không đến đây nữa, tôi hứa.”

Chỉ đợi có vậy, gã ngưng khóc ngay lập tức, ánh mắt sáng rực niềm vui. Gã quay lưng nhảy chân sáo khập khiểng bước đi, miệng huýt gió một bài hát gì đó...

Đợi cho gã khuất dạng sau hàng cây, anh cũng quay gót chậm rãi bước về. Lòng anh trống không như chẳng có chút cảm xúc gì. Nhưng khi về đến nhà, anh lại nghĩ ra được một lý do để tự an ủi mình, và nó đã giúp anh vui vẻ trở lại:

“Có khi, đây là việc từ tâm nhất mà mình làm được cũng nên?!...”